If anyone fancies some 1001 Nights in Latin...

[Pacifica]

Nocte centesima undecima Sehrazada, Sic, inquit, beate rex, accepi: Infideles ubi Lucam Samaloti filium cecidisse viderunt, facies percutientes invocaverunt abbates monasteriorum et ‘Vbi cruces?’ inquiunt; ‘Vbi abstinentia monachorum?’ Deinde universi conglobati cum gladiis hastisque impetum fecerunt. Copiae cum copiis manus conserunt, pectora pedibus equorum conculcantur, hastae gladiique dominantur, bracchia fatigantur, vix stare queunt equi, nec praeco ad bellum hortari desiit donec defessis omnibus nox proelium diremit. Digrediuntur omnes quasi ebrii feriendo. Campus repletus erat occisis; vulnera gravia, nec saucius dinoscebatur a mortuo. Sircanus cum Davalmacano fratre et cubiculario et Dandano veziro convenit et ‘Deus infidelibus,’ inquit, ‘ianuam perniciei aperuit; laus Deo, domino mundorum.’

 

[Pacifica]

Et Davalmacanus fratri ‘Deum usque laudemus,’ inquit, ‘quod bellum ab Arabis Persisque depulit. Id autem quod tu isti Lucae, homini maledicto evangeliique corruptori, fecisti, quomodo hastam ex aere exceperis Deique inimicum percusseris, loquentur homines per saecula et fama tua usque ad ultima tempora manebit.’ Tum Sircanus ‘Cubiculari magne,’ inquit, ‘vir audax ac venerande.’ Et se audire submisse significanti, ‘Assumpto,’ inquit, ‘Dandano veziro et viginti equitum milibus quinque milia passuum ad litus propera. Cum litori appropinquaritis nec plus duobus milibus ab hostibus distabitis, in lacunis terrae latitote. Exinde cum tumultum infidelium e navibus exeuntium et undique clamorem, ubi nos cum iis ferro dimicare coeperimus, sublatum audieritis aciemque nostram tamquam fusam cedentem, infideles vero progredientes et undique, etiam a litore ac tentoriis, insequentes videritis, in insidiis manetote; cum videris vexillum cui inscriptum est ‘Non est Deus praeter Deum; Muhammadus (cui Deus benedicat et pacem conferat) est apostolus Dei,’ sublato tu vexillo viridi ‘Deus maximus est’ clamato et illos a tergo adoritor atque enititor ne inter recedentes et mare interveniant.’ Haec se cublicularius effecturum promisit; et postquam res inter eos convenit, paraverunt se et discesserunt; cubicularius secum Dandanum vezirum et viginti milia militum, ut Sircanus rex iusserat, assumpsit.

 

[Pacifica]

Mane hostes equitant armis instructissimi. Clamant sacerdotes, capita nudantur, cruces in malis navium eriguntur, naves litus undique petunt. Equis in terram eductis, gladiis micantibus turmae impetum faciunt. Hastae loricis fulmineae impinguntur, capita a truncis avolant, linguae conticiscunt, oculi clauduntur, viscera dirumpuntur, membra amputantur, equi per cruorem eunt, viri alius alium per barbam apprehendunt. Islamicae copiae benedictionem et pacem magistro nostro Muhammado, hominum optimo, laudesque Deo Misericordi conclamant; infideles vero laudes cruci et zonae et vino et torculario et sacerdotibus et monachis et palmis et metropolitano. Deinde Davalmacanus et Sircanus cum suis recesserunt se victos fingentes. Infideles hoc credunt insequunturque percussuri. Populus Islamicus initium capitis Corani de vacca(1) recitare coepit. Dumque pedibus equorum milites occisi calcantur, praeco Romanorum clamat sic: ‘O servi Christi, qui veram religionem tenetis, gratia Dei vobis ostensa est; namque Islamicae inclinantur copiae in fugam. Nolite igitur terga istis obvertere. Cervices gladiis petite neque destiteritis insequi, ne repudiemini a Christo filio Mariae, qui in cunabulis locutus est.’(2)

(1) ‘Vacca’ inscribitur caput Corani secundum.
(2) Hoc miraculum factum Muslimi credunt (vide Coran. XIX:XXVII-XXXIV) et invenitur etiam in quibusdam Christianorum apocryphis.

 

[Pacifica]

Fredo autem rex Constantinopolitanus, infidelium copias superiores evadere ratus, ignarus id Muslimos consilio fingere, ad Hardubum regem misit qui nuntiaret partam victoriam; profuisse ipsis merdam patriarchae maximi cum odor eius e barbis capillisque per servos crucis diffusus esset. Iurare autem se per miracula Christiana Mariana aquasque baptismi, sibique rem certam esse, ut ne unum quidem hostium in terris relinqueret. Infideles autem inter se clamant ut Lucam ulciscantur.

Hic adventans aurora Sehrazadam interpellavit, eaque a sermone concesso desistens conticuit.

Nocte centesima duodecima Sehrazada, Sic, inquit, beate rex, accepi: Infideles inter se clamant ut Lucam ulciscantur. Hardubus rex ad Abrizae ultionem hortatur. Davalmacanus rex autem ‘O servi Regis Iudicis,’ inquit, ‘populum infidelem et crudelem caedite!’ Muslimi rursus in infideles conversi eos caedunt. Praeco Muslimorum clamans ‘Interficite,’ inquit, ‘hostes religionis, O qui prophetam electum amatis! Tempus est Benigno, Ignoscenti placere, O qui salvos vos Die Terribili futuros speratis! Nempe Paradisus sub umbra gladiorum iacet!’ Interim Sircanus cum suis impetu in infideles facto fugae viam intercludit. Cumque per ordines circumiret, conspexit equitem pulchrum fortissime adversus infideles pugnantem, qui terram circa se capitibus corporibusque complerat. Huius vim infideles pavebant et eius ictibus colla submittebant. Tam oculis quam gladio caedere, et hasta et sua statura ferire videbatur; unum sui partibus esse pro exercitu putares.

 

[Pacifica]

Quem Sircanus ubi vidit ‘Corano tu,’ inquit, ‘signisque* Misericordis protegaris! Quis tu es, miles fortissime? Profecto factis tuis Regi Iudici placuisti, cum populum infidelem crudelemque fudisti.’ Ad haec ille miles ‘Tu qui mecum heri,’ inquit, ‘foedus inisti, quam cito es oblitus mei!’ Et velamine vultui detracto quod latuerat pulchritudinis exposuit. Erat ille Davalmacanus. Quod gaudens Sircanus, timens tamen, quod frater et adulescentulus et malo oculo obnoxius esset, quodque vita eius regnum maxime niteretur, ne is multitudine hostium circumventus impetu virorum audacium undique facto opprimeretur, ‘Periculo te,’ inquit, ‘O rex, commisisti. Equum tuum equo meo iunge. Ego enim timeo ne ab hostibus supereris, meliusque tu e nostris turmis non exeas ut te hostibus petendum obicias.’ At ille ‘Volo te,’ inquit, ‘aequare pugnando, nec coram te mihi parcam in proelio.’

*Arabice آية (ʔaː.ja) signum dicitur, et idem vocabulum ponitur pro versu Corani (aut cuiuspiam alterius sacri libri, ut Bibliorum).

 

[Pacifica]

Tum copiae Islamicae infideles undique circumvenerunt et acriter proeliati vires infidelitatis, obstinationis, pravitatis fregerunt. Romani terga vertunt navesque petunt. Et cum id facerent, ecce copiae eos a litore profectae aggrediuntur, quarum primum agmen ducebat Dandanus vezirus, afflictor ille fortium, et illos gladio hastaque caedebat. Idem faciebat Syrius cubicularius, qui viginti milia virorum, immo leonum ducebat. Sic infidelibus a fronte et a tergo circumclusis, pars Muslimorum eos qui in navibus erant tam ferociter impugnant ut illi se in mare praecipitarent. Plurimos ex iis, supra centum milia, interfecerunt. Nullus eorum qui fortis haberetur, sive parvus sive magnus, superfuit. Captis navibus et omnibus quae in eis utilia pretiosaque erant, praeter viginti naves, Muslimi eo die tantam quantam nemo antea praedam, inaudito prorsus proelio, tulerunt, in qua fuerunt quinquaginta equorum milia, inter alia innumerabilia. Gavisi sunt igitur supra quam enarrari potest quod Deus sibi victoriam favoremque contulisset.

 

[Pacifica]

Haec apud victores. Victi autem Constantinopolim redierunt, ad cuius incolas rumor praecesserat a Fredone victos esse Muslimos. Illa anus cui nomen Adversae erat, rata filium suum, Hardubum regem, non esse eum qui vinceretur timeretve Islamicos exercitus, sed reducturum esse omnis gentis ad Christianam religionem, praeceperat Fredoni, regi maximo, ut urbem exornandam curaret. Populus itaque laetabatur vinumque potabat, quid Deus decrevisset ignarus. Laetantibus crocitarunt corvi doloris atque maeroris, cum advenerunt illae viginti naves quae aufugerant, in quibus Hardubus rex erat. Cum Fredo rex advenientibus obviam in litus prodisset et illi certiorem fecissent quae a Muslimis passi essent, fletus lamentaque tolluntur, laetitia in maerorem vertitur.

 

[Pacifica]

Cum Hardubus rex Fredonem adisset et accuratius rem exposuisset; dolum fuisse fugam Muslimorum; non esse illi sperandum ut quisquam ex exercitu praeter eos qui iam redissent ad se reverteretur; his auditis Fredo rex lictus animo collabitur.

Hic adventans aurora Sehrazadam interpellavit, eaque a sermone concesso desistens conticuit.

Nocte centesima et tertia decima Sehrazada, Sic, inquit, beate rex, accepi: Fredo rex postquam ad se rediit, perterritus apud Adversam anum questus est. Erat autem illa divina artisque magicae peritissima, impudica, callida, scelesta, perfida, ore foetido, palpebris rubris, genis pallidis, oculis lippis, corpore scabro, capillo cano, tergo incurvo, naso mucido. Sed legerat libros Islamicos et sacram Dei domum viserat, ut religiones versusque Corani nosceret. Biennium Hierosolymis manserat ut et hominum et geniorum dolos perdisceret. Ad summam, ea mulier pestis et calamitas erat, opinionibus corrupta, nullam observans religionem. Plurimum apud filium suum, Hardubum regem, manebat, propter ancillas virgines, namque feminarum venere delectabatur; et quaecumque ei ancilla placuerat, eam in philosophia instruebat. Quae ei parebat, hanc benigne habebat et filii in eam studium excitabat; quae non parebat, eius in perniciem nitebatur.

 

[Pacifica]

I realized a while ago that the name I transliterated so far as "Abriza" really is "Ibriza". In my defense, my mistake was caused by discrepancy in the sources (but the majority has "Ibriza"). "Ibriza" appears to be a feminized form of this word. Since the princess bearing that name is a Byzantine, I thought I might Graecize it into Chrysis. And then I saw that the Arabic word actually comes from Greek, so... maybe I'll call her Obryza, based on the original Greek word.

 

[Pacifica]

I also decided to Latinize the name of the servant Margana as Margarita (the Greek word being the etymological source of the Arabic anyway, as discussed a while ago).
________


Qua re noverat Margaritam et Myrteam et Citream Obryzae ancillas. Obryza vero regina illam anum odio habuerat et cum ea, cuius ab alis foetor manabat, cuius crepitus ventris plus cadavere putebant, cuius corpus spongia asperius erat, cubare noluerat. Anus venerem gemmis et doctrina emebat. Obryza vero Sapientem Scientem orabat ut illam a se arceret. Sed ut ad anus praesentes insidias dolosque revertamur, ea cum Christianorum proceribus copiisque ad exercitum Islamicum profecta est. Exinde Hardubus rex Fredoni regi ‘Nihil nobis,’ inquit, ‘patriarcha maximo nec precibus eius opus est; matris potius meae ex consilio agamus, exspectemusque quid illa dolo suo infinito in exercitum Muslimorum efficiat. Illi enim ad nos cum viribus adventant; mox aderunt ac nos circumvenient.’ His Fredo rex perterritus litteras ad omnes Christianorum regiones scripsit, ne quis e populo Christiano crucisque societate cunctaretur, praesertim qui castella colerent, sed cuncti ad se pedites, equites, feminae, pueri venirent; Muslimorum enim exercitum suas terras invasisse; properato opus esse, ne metus in rem verteretur.


Seriously...? Did the old woman want to sleep with her own granddaughter?

 

[Pacifica]

Interim anus finibus egressa, comites habitu mercatorum Muslimorum vestivit. Assumpserat autem centum mulos veste Antiochena pretiosa aliisque mercibus oneratos, et acceperat a Fredone rege litteras in hunc modum scriptas: ‘Hi mercatores Syrii sunt, qui in nostris terris nuper fuerunt. Non oportet eos a quoquam fraude ulla impediri neve ab iis decimam exigi dum in suam patriam tuti pervenerint. Mercatores enim neque bella gerunt nec in pravitate versantur.’ Illa igitur scelesta anus cum esset Romanis finibus egressa, suis comitibus ‘Volo ego,’ inquit, ‘in Muslimorum perniciem aliquem dolum componere.’ Comites ‘Impera nobis,’ inquiunt, ‘quicquid voles, regina; tibi dicto sumus audientes. Tuum consilium utinam Christus ne frustretur!’ Tum illa vestem lana alba subtilique contextam induit et fricata fronte ut vestigium remaneret, unguento id arte sua facto perunxit ut resplenderet. Erat autem mulier macro corpore, cavis oculis. Vincula suis cruribus super pedes indidit, et sic ad exercitum Muslimorum ambulavit. Ad quem cum propius ventum esset, vincula solvit, quae cruribus vestigia impresserant. Haec cinnabari unxit. Dein comitibus imperavit ut se vehementer pulsatam in arca ponerent. Quibus iussis illi reclamant: ‘Vt nos te pulsemus, quae sis domina nostra, mater magnifici regis?’

 

[Pacifica]

At anus ‘Non culpatur,’ inquit, ‘neque reprehenditur qui it in latrinam. Ob necessitatem licet quod non licet. Postquam igitur in arca me posueritis, hanc inter merces mulo vehentes per exercitum Muslimorum ite. Si quis vobis Muslimorum obstabit, traditis ei mulis et eorum oneribus abitote ad regem vestrum Davalmacanum et opem ab eo petitote querentes, cum in terris infidelium essetis, hos nihil vobis abstulisse, quin etiam diploma scripsisse ne quis vos impediret; iam vero a Muslimis bona vobis vestra auferri; et litteras regis ostenditote. Tum si ille quaesierit quid e terris Romanorum sitis negotiando lucrati, responditote lucratos vos ut vir quidam religiosus solveretur, qui quindecim annos in hypogeo inclusus opem frustra implorans esset noctes diesque ab infidelibus tortus. Quam rem non ante vos rescisse quam aliquanto tempore Constantinopoli vendendo emendoque exacto redire in patriam placuerit. Tum vero, noctu de profectione collocutos, mane notasse vos in pariete pictam imaginem. Ad quam cum accessissetis et eam intueremini, ecce eam motam atque locutam sic: ‘O Muslimi, ecquis vestrum cum Domino mundorum agere negotium vult?’

 

[Pacifica]

Vobis quo pacto quaerentibus ita respondisse: ‘Vocem mihi Deus ad loquendum vobiscum dedit ut certos vos redderet et in religionem moveret, ut terris infidelium relictis exercitum Muslimorum adiretis, in quo est gladius Misericordis, vir nostri temporis fortissimus, Sircanus rex, qui Constantinopoli capta populum Christianum disperdet. Emensi iter tridui invenietis monasterium, quod monasterium Metrohenae dicitur. Id enitimini ut arte aliqua intretis. Nam in eo vir quidam Hierosolymis oriundus nomine Abdalla, religiosissimus, per quem Deus signa facit quibus pellatur incredulitas, a monacho quodam deceptus et in hypogeo inclusus iam diu tenetur; quem liberari summe Domino placebit.’’

Hic adventans aurora Sehrazadam interpellavit, eaque a sermone concesso desistens conticuit.

 

[Pacifica]

Nocte centesima et quarta decima Sehrazada, Sic, inquit, beate rex, accepi: Anus ‘Dicite vos,’ inquit, ‘cum haec ab imagine verba audissetis et intellexissetis illum virum inter religiosissimos, verissimos maximosque servos Dei esse, profectos et iter tridui emensos, conspicatos illud monasterium ad id ascendisse et in proximo negotiantes, ut mercatores soleant, diem egisse. Nocte autem ad illam cellam in qua hypogeum esset accessisse et audisse virum versus Corani carminumque recitantem. Haec vos narrate; ego autem, cum me in exercitum Muslimorum intuleritis et apud eos ero, sciam quo dolo deceptos ad unum interficiam.’ Haec illa cum dixisset, Christiani manus eius osculati, eam in arca posuerunt violenter pulsatam ex reverentia, quod se ei oboedire debere credebant; deinde cum ea ad exercitum Muslimorum tetenderunt.

Interea Muslimi, postquam victoriam a Deo acceperunt et praedam e navibus egerunt, morati sunt inter se colloquentes; et Davalmacanus fratri ‘Deus,’ inquit, ‘altus potensque propterea nobis victoriam contulit quod iusti concordesque sumus. Qua re, Sircane, iussa mea perge perficere, ut oboedias Deo.’ Sircanus ita se facturum promisit et manum fratri porrigens ‘Si tibi filius contigerit,’ inquit, ‘isti filiam meam dabo.’


________
The daughter of a union between half-siblings being given in marriage to the son of her mother's twin brother? Not sure that's such a good idea...