Martini Cromeri ex septimo et octavo libro de origine & rebus gestis Polonorum nonnulli loci dubii

 

Matthaeus

Vemortuicida strenuus

  • Civis Illustris

  • Patronus

Location:
Varsovia
1629577820752.png


...et Vincentius Cracoviensis episcopus, cum basilicae Cracoviensi, cuius supellex universa, tacto de caelo aerario conflagarat, multa contulisset, decimasque nonnullas collego eiusdem basilicae in distributiones quotidianas...

Any idea what this phrase could mean? I find no such verb tbh.

1629578112318.png


Sed in his triginta tribus annis Miezislaus quidem duos fere, Vuladislaus vero filius eius tres annos, quibus summoto Lesco principatum obtinuere, sibi vendicant.

Would this have been clearer with the preposition in before it?

1629578287235.png

Si quid horum transgrederentur, poenae, quae contra ingratos est ex iure gentium, subiacerent.

Seems there's a lack of subject-verb agreement.

and the continuation thereof:

1629578765114.png


hoc est, beneficia accepta amitterent. Haec ita inter Conradum et supra memoratos fratres Cruciferos, quorum tunc Hermannus de Salza summus magister erat (sic illi ducem suum appellant) convenere, et a Gregorio non pontifice maximo approbata est, confirmata sunt.

1629578890598.png


Inde vero Masoviis adiuvantibus et voluntariis multis undique pietatis ergo accurrentibus, barbarorum excursiones reprimere, et ipsorum agros pagosque vicissim infestare coeperunt.

A partitive genitive of some kind? Like, "from all walks of piety"???
 

Pacifica

grammaticissima

  • Aedilis

Location:
Belgium
...et Vincentius Cracoviensis episcopus, cum basilicae Cracoviensi, cuius supellex universa, tacto de caelo aerario conflagarat, multa contulisset, decimasque nonnullas collego eiusdem basilicae in distributiones quotidianas...

Any idea what this phrase could mean? I find no such verb tbh.
Conflagrare means to burn down, be consumed by fire. The OLD does have it.
De caelo tangi means to be struck by lightning.
Sed in his triginta tribus annis Miezislaus quidem duos fere, Vuladislaus vero filius eius tres annos, quibus summoto Lesco principatum obtinuere, sibi vendicant.

Would this have been clearer with the preposition in before it?
No. An ablative of time at which typically stands alone without a preposition. I guess one could argue that it should have been an accusative of duration, but I believe the ablative makes sense too.
Si quid horum transgrederentur, poenae, quae contra ingratos est ex iure gentium, subiacerent.

Seems there's a lack of subject-verb agreement.
No. It correctly agrees with the subject quae, which is feminine singular. The antecedent is poenae, dative singular.
hoc est, beneficia accepta amitterent. Haec ita inter Conradum et supra memoratos fratres Cruciferos, quorum tunc Hermannus de Salza summus magister erat (sic illi ducem suum appellant) convenere, et a Gregorio non pontifice maximo approbata est, confirmata sunt.
Now that doesn't make sense. I would guess est is a mistake for et.
Inde vero Masoviis adiuvantibus et voluntariis multis undique pietatis ergo accurrentibus, barbarorum excursiones reprimere, et ipsorum agros pagosque vicissim infestare coeperunt.

A partitive genitive of some kind? Like, "from all walks of piety"???
No. Adverbs of place can take a partitive genitive, but it isn't the case here. Pietatis goes with ergo. Gen. + ergo = on account of, for the sake of.
 
Last edited:
 

Matthaeus

Vemortuicida strenuus

  • Civis Illustris

  • Patronus

Location:
Varsovia
Conflagrare means to burn down, be consumed by fire. The OLD does have it.
I knew that there was a typo, just wanted to be certain that there is no such verb conflago.
De caelo tangi
means to be struck by lightning.
Thanks, didn't know this.

No. It correctly agrees with the subject quae, which is feminine singular. The antecedent is poenae, dative singular.
ok, I wasn't entirely sure. So something like "If they transgressed in any of these things, they would be subjected to a punishment that has been devised for ungrateful people by the law of nations."? According to L&S, the meaning of subiacio is active rather than passive, i.e., "to subject something/someone to something/someone", but I guess in this case it's clearly passive.
No. Adverbs of place can take a partitive genitive, but it isn't the case here. Pietatis goes with ergo. Gen. + ergo = on account of, for the sake of.
Now that I was entirely unaware of. Kinda like pietatis causa/gratia, then?
 
 

Matthaeus

Vemortuicida strenuus

  • Civis Illustris

  • Patronus

Location:
Varsovia
1629623374021.png


Quod exemplum secutus Nicolaus Henrichovius, vir nobilis et locuples, qui Henrico Barbato a secretis fuit, et ipse patrimonium fuum omne Cisterciensibus monachis, assentiente Henrico Barbato, donavit.

Like, this Nicolaus was Henry's secretary? But how does one break this one down to its literal meaning?
 
 

Matthaeus

Vemortuicida strenuus

  • Civis Illustris

  • Patronus

Location:
Varsovia
1629624639952.png


Vincentius quidem Mesciugum duntaxat quae storem et generum fuisse Miezislai memorat.

Unable to find this one anywhere either...
 
 

Matthaeus

Vemortuicida strenuus

  • Civis Illustris

  • Patronus

Location:
Varsovia
1629626935987.png


...Cruce signatos in auxilium contra barbaros Christiani monachi sectae Cisterciensis opera undequaque evocavit.

"From wherever"?
He called out the Teutonic Knights from wherever through the agency of a Christian monk from the Cistercian order to help [contend] against the barbarians.
 

Agrippa

Civis Illustris

  • Civis Illustris

Location:
Western Europe
"storem"

Oro te legas quaestorem (<quae>storem et generum): cf.

https://books.google.de/books?id=b4RFAAAAcAAJ&pg=RA1-PA508&lpg=RA1-PA508&dq="Vincentius+quidem+Mesciugum+duntaxat"&source=bl&ots=60wN3cOK1Z&sig=ACfU3U1PmVZUv6hth2H4G2nFXbiKUXc8YQ&hl=de&sa=X&ved=2ahUKEwjj97-N6sTyAhUB_7sIHY5hDS0Q6AF6BAgDEAM#v=onepage&q="Vincentius quidem Mesciugum duntaxat"&f=false

a secretis: cf. L&S s.v. ab: II B 2 p (p. 4):

p. To designate an office or dignity (with or without servus; so not freq. till after the Aug. period; “in Cic. only once): Pollex, servus a pedibus meus,” one of my couriers, Cic. Att. 8, 5, 1; so, “a manu servus,” a secretary, Suet. Caes. 74: Narcissum ab eplstulis (secretary) et Pallantem a rationibus (accountant), id. Claud. 28; and so, ab actis, ab admissione, ab aegris, ab apothecā, ab argento, a balneis, a bibliothecà, a codicillis, a jumentis, a potione, etc. (v. these words and Inscr. Orell. vol. 3, Ind. xi. p. 181 sq.).
 

Pacifica

grammaticissima

  • Aedilis

Location:
Belgium
I knew that there was a typo, just wanted to be certain that there is no such verb conflago.
Oh. I hadn't noticed the missing r. It's most definitely a typo.
ok, I wasn't entirely sure. So something like "If they transgressed in any of these things, they would be subjected to a punishment that has been devised for ungrateful people by the law of nations."?
Yes.
According to L&S, the meaning of subiacio is active rather than passive, i.e., "to subject something/someone to something/someone", but I guess in this case it's clearly passive.
This subiacerent is from subiaceo.
Now that I was entirely unaware of. Kinda like pietatis causa/gratia, then?
In this case, yes, I would say so (though unlike causa/gratia, ergo also often means "because of/on account of" rather than "for the sake of").
Like, this Nicolaus was Henry's secretary?
My dictionary says "intimate counsellor" for a secretis. Maybe that can also be called a secretary in the context, dunno (the word secretary is, after all, based on secretum).
View attachment 15931

...Cruce signatos in auxilium contra barbaros Christiani monachi sectae Cisterciensis opera undequaque evocavit.

"From wherever"?
He called out the Teutonic Knights from wherever through the agency of a Christian monk from the Cistercian order to help [contend] against the barbarians.
I would say from everywhere, from all over the place.
 
 

Matthaeus

Vemortuicida strenuus

  • Civis Illustris

  • Patronus

Location:
Varsovia
 

Matthaeus

Vemortuicida strenuus

  • Civis Illustris

  • Patronus

Location:
Varsovia
1629659323525.png


Perfecit enim diligentia et authoritate sua, ut principis atque omnium ducum procerumque Polonorum consensu, et universi conventus constitutione ordo omnis cum adscripticiis etiam et subditis suis ab omnium profanorum iudicum etiam ducum, atque ipsius summi principis iurisdictione prorsus liber esset, ita ut ne per exceptionem ullam quidem, aut reconventionem pertrahi ad ullum profanum, sive laicum, ut vocant, forum possent.

How do you interpret this?

1629659537180.png


Fertur item idem Romanus nocte ea, quam praelium consecutum est, somniasse. Magnam multitudinem passerum a longe minori numero achantidum ab ea parte, quae ad Sendomiriam vergit, advolantium, dilaniatam esse.

Some type of insect?
 

Pacifica

grammaticissima

  • Aedilis

Location:
Belgium
Perfecit enim diligentia et authoritate sua, ut principis atque omnium ducum procerumque Polonorum consensu, et universi conventus constitutione ordo omnis cum adscripticiis etiam et subditis suis ab omnium profanorum iudicum etiam ducum, atque ipsius summi principis iurisdictione prorsus liber esset, ita ut ne per exceptionem ullam quidem, aut reconventionem pertrahi ad ullum profanum, sive laicum, ut vocant, forum possent.

How do you interpret this?
Maybe it's this?
Fertur item idem Romanus nocte ea, quam praelium consecutum est, somniasse. Magnam multitudinem passerum a longe minori numero achantidum ab ea parte, quae ad Sendomiriam vergit, advolantium, dilaniatam esse.

Some type of insect?
Probably a misspelling of this:
Acanthis.PNG
 
 

Matthaeus

Vemortuicida strenuus

  • Civis Illustris

  • Patronus

Location:
Varsovia
Ah, gratias tibi.
 

Agrippa

Civis Illustris

  • Civis Illustris

Location:
Western Europe
"acanthis"

Nescio an sit haec acanthis: https://en.wikipedia.org/wiki/Common_redpoll

Cf. etiam
monumenta.ch > Concordance 'acanthis' in All Authors > 'acanthis' in 'In Vergilii Georgicis commentarii, 3, 338'
Servius, In Vergilii Georgicis commentarii, 3, Ad v. 337 <<< >>> Ad v. 339

Ad v. 338

1
litoraque a. r. acalanthida d. quo tempore sonat per litora alcyon avis, cuius fabulam in primo memoravimus; per dumos vero acalanthis, quam alii lusciniam esse volunt, alii vero carduelim, quae spinis et carduis pascitur, ut inde etiam apud Graecos acalanthis dicta sit ab acanthis, id est spinis, quibus pascitur.
 
Last edited:
 

Matthaeus

Vemortuicida strenuus

  • Civis Illustris

  • Patronus

Location:
Varsovia
1629704867718.png


Sed abhorrentibus ab eo voluntatibus omnium praeter paucos, et Henrico Henrici Barbati filio faventibus fidemque suam obligantibus, maerore ac dolore animi in gravem morbum incidit, cum apud socerum esset in Pomerania, et paucis diebus moritur, relictis Praemislo et Boleslao, qui postea Pius dictus est filiis.

Is this dative or ablative? If ablative of agent, oughtn't there to have been the preposition a filiis? If dative, then he was called "pious" for his sons.
Btw filio is dative object of both faventibus and obligantibus, right?
abhorrentibus voluntatibus is AA?

1629705322451.png


Inde vero in capite quadragesimae anni sequentis omnis generis praeda onusti, ingentem etiam hominum utriusque sexus forma etc...

during the main part of Lent? Also wondering why it's with a lower-case Q.
 
 

Matthaeus

Vemortuicida strenuus

  • Civis Illustris

  • Patronus

Location:
Varsovia
1629709300503.png


Ibi Henricus nihil suorum strage fugaque deterritus, extremo agmine cum Cruciferis coniuncto fugientes insequentium Tartarorum impetum excipit.

Not sure how to interpret this double accusative object; they're both relying on excipit, if I'm not mistaken.
 
 

Matthaeus

Vemortuicida strenuus

  • Civis Illustris

  • Patronus

Location:
Varsovia
1629715409379.png


Male haec res Polonorum proceres habebat.
res aliquem bene/male habere --- another mediaevalism?
 

Agrippa

Civis Illustris

  • Civis Illustris

Location:
Western Europe
"in capite quadragesimae", i.e. in initio quadragesimae (hoc anno: d. XVII m. Febr.)
--------------------------
"Henricus ... fugientes insequentium Tartarorum impetum excipit.
Henricus excipit > acc. obj. impetum Tartarorum insequentium > acc. obj. fugientes
-------------------------
aliquem bene/male/luxuriose/molliter &c. habere: cf. Lewis&Short s.v. habeo II C 5 (p. 834): "to hold a person in any manner &c.".
 
Last edited:
 

Matthaeus

Vemortuicida strenuus

  • Civis Illustris

  • Patronus

Location:
Varsovia
Fortasse eo modo id reddi potest, "Henry received the ones fleeing from the pursuing Tartars' attack."
 
Top